alireza

شهرک اکباتان تهران اولین شهر مدرن با نما و معماری است. این شهرک در آن زمان بزرگترین شهرک بتونی تهران بود. فلسفه ساخت اکباتان، ساخت خوب در بخش ساختمان و ایجاد یک سازه بزرگ با استانداردهای مهندسی مدرن اروپایی است. شهرک اکباتان در زمان خود پر سکنه ترین شهر خاورمیانه بوده که به صورت سرمایه گذاری مشترک ساخته شده است.

امکانات شهرک اکباتان در زمان خود بی نظیر بود و معماری شهر از مقاوم ترین سازه ها بود. قیمت ملک در اکباتان بالاتر از سطح متوسط شهر تهران است. اگرچه مدت زیادی از ساخت شهر اکباتان می گذرد، اما همچنان زندگی در اکباتان مزایای خاص خود را دارد.

شهرک اکباتان کجای تهران است؟

اکباتان در ناحیه 6 شهرداری منطقه 5 تهران است. این شهرک از شمال با بزرگراه شیخ فضل الله نوری، از غرب به خیابان صنعتی ایری، از شرق به خیابان نفیسی، از جنوب به بزرگراه لشگری و با بلوار فردوس همسایه است.

وسعت شهرک اکباتان

وسعت اکباتان 5.94 کیلومتر مربع است. از نظر وسعت این شهر یکی از بزرگترین شهرهای تهران است. تعجب آور است که بدانیم منطقه اکباتان در آن زمان در خاورمیانه منحصر به فرد بوده است.

جمعیت مردم در شهرک

برخی گزارش ها جمعیت اکباتان را تا 45000 نفر و برخی آن را تا 100000 گزارش می دهند. جمعیت 45000 نفری اکباتان به واقعیت نزدیک تر به نظر می رسد.

طراح و سازنده این شهرک چه کسی است؟

در واقع مهندس گلزار به عنوان مالک «شرکت مشترک نوسازی و ساختمان تهران» شروع به ساخت اکباتان کرد. فاز اول توسط مهندس گلزار و مهندس فریدون آذری طراحی شده است.
از آنجایی که ایران در دهه های 40 و 50 هیچ تجربه ای در ساخت سازه های بتنی نداشت. مدیریت ساخت و نظارت بر فاز اول اکباتان به شرکت آمریکایی استارت سپرده شد.
بررسی ها نشان می دهد که پروژه فاز 2 به یک شرکت کره ای و یک معمار برجسته کره ای به نام کیم سئو گئون سپرده شده است. اگرچه مرحله سوم اکباتان در سال 1370 به بهره برداری رسید، اما متاسفانه نمی توان در مورد طراح آن نظر قطعی داد. مهندس رحمان گلزار مهمترین نقش در این داستان است.

تاریخچه ساخت شهرک اکباتان

رحمان گلزار معمار معروف ایرانی بود که در آن زمان ساخت و سازهای مجللی در مناطق مختلف تهران انجام می داد. در سال 1345 بود که رحمان گلزار برای اولین بار به فکر ساخت شهری بزرگ و استثنایی افتاد.

رحمان گلزار خانه ای را در خیابان آبان یک میلیون تومان فروخت و یک قطعه زمینی به مساحت 100 هزار متر از خریدار خانه در محل فعلی اکباتان که باشگاه پاس و اکباتان در آن مستقر هستند، گرفت. او پس از خرید این زمین بزرگ به فکر ساخت شهرک اکباتان افتاد اما برای تحقق آرزوهایش به زمین دیگری نیاز داشت.

در کنار زمین رحمان گلزار، زمین دیگری با ابعاد بزرگتر وجود داشت که متعلق به فردی به نام نظام السلطنه از حاکمان قاجار بود. نظام السلطنه مافی یکی از معیارهای بزرگ تهران بود. زمین های مهرآباد و جنت آباد از سرمایه های بزرگ نظام السلطنه مافی بود. او مرد خوبی بود و کارهای خیریه اش هنوز به نام نظام مافی در منطقه مهرآباد و جنت آباد وجود دارد. از جمله این مکان های خیریه می توان به هنرستان نظام مافی در مهرآباد و درمانگاه و مسجد نظام مافی در جنت آباد اشاره کرد.

نظام السلطنه مافی در پاریس زندگی می کرد. رحمان گلزار با مدیرش تماس گرفت و با او در پاریس ملاقاتی ترتیب داد. اما مهندس برای این خرید بزرگ پول بیشتری نداشت. دوستی داشت به نام عباس مس فروش که برایش ویلایی زیبا ساخت. این موضوع را با او در میان گذاشت. عباس مس فروش در این نمایش استخاره گرفت و استخاره به خوبی پیش رفت.

او یک چک پنج میلیون دلاری به مهندس جوان داد تا در کار مهندس شریک باشد. مهندس به سرعت به پاریس رفت تا نظام السلطان مافی را ببیند. خانه نظام السلطان مافی در خیابان فاو یکی از زیباترین خیابان های پاریس بود. با ورود مهندس گلزار به این خیابان بود که طرح اولیه شهر اکباتان را ارائه کرد و ایده شهر را از این خیابان گرفت. در ملاقاتی که با مهندس گلزار داشت.

ایده و کار خود را برای نظام السلطان مافی توضیح داد تا او را راضی به فروش زمین کند و زمین به پنج میلیون تومان فروخته شد.

و اینگونه ساخت فاز یک شهرک اکباتان آغاز شد. اما در زمان انقلاب پروژه ساخت فاز دوم متوقف گردید.

بخش هایی از مراحل ساخت که بیشتر در مرحله 2 بود در نیمه راه متوقف شد. در جریان انقلاب اموال مهندس گلزار مصادره شد. شرکت نوسازی و ساختمان اکباتان مسئولیت تکمیل پروژه را بر عهده گرفت. واحدهای باقیمانده از طریق قرعه کشی به افراد اختصاص یافت و ساخت تسهیلات ادامه یافت تا اینکه فاز سوم تسهیلات در اوایل دهه هفتاد تکمیل و به متقاضیان واگذار شد. در زمان اتمام پروژه پس از انقلاب بسیاری از طرح های تجاری و رفاهی شهر رها شد و باید گفت پروژه اجرا شده در حوزه خدماتی و رفاهی خود تفاوت هایی با طرح اولیه دارد.

سخن آخر

هر روز خرید و فروش های زیادی مربوط به معاوضه یک واحد اکباتان با واحد دیگر یا فروش یک واحد اکباتان و خرید یک واحد بزرگتر یا در سطح متفاوت است. این مشاهدات نشان دهنده نام نیک اکباتان است. این نام زیبا نه تنها برای اکباتان، بلکه برای سازنده آن نیز محفوظ است.